Psikolojik Danışman Adayları ve Meslek Etiği: Boş Beyaz Sayfalar mı?


Psikolojik danışman adaylarına daha çok lisans eğitimlerinin son yılında vermekte olduğumuz Meslek Etiği ve Yasal Konular dersinde zaman zaman düşülen bir yanılgı, onların meslek etiği konusunda hiçbir altyapılarının olmadığı düşüncesidir.  Başka bir blog gönderisinde ele aldığım üzere, Pozitif Etik ya da Kültürleştirme Modeli, zaten bu görüşe karşı çıkmaktadır. 

Bu fikirle yola çıktığım bir araştırmam da, Pozitif Etik yaklaşımını doğrular nitelikte sonuçlar vermiştir. Söz konusu araştırmanın örneklemini, Meslek Etiği ve Yasal Konular dersini henüz almamış 70 kişilik bir PDR 4. sınıf öğrencisi grubu oluşturmaktaydı. Etik otobiyografi yazımı sayesinde toplanan nitel veriler, aslında PDR öğrencilerinin gerek lisans eğitimleri esnasında, gerekse daha önceki yıllarda meslek etiğine ilişkin pek çok öğrenme, deneyim, gözlem ve değerlendirme yoluyla bir altyapı oluşturduklarını göstermiştir. Bu altyapıya en fazla lisans eğitiminde alınan derslerin katkıda bulunduğu görülmüştür. Diğer psikolojik danışmanların (örn. öğretim elemanları ya da staj süpervizörleri kanalıyla) gözlemlenmesi ikinci sırada gelmiştir. Ders kitapları ise üçüncü sırada katkı yapan kaynak olarak görülmüştür. Bu dersi almaya aday öğrenciler, etik bir psikolojik danışman olmada gizliliği en önemli ölçüt olarak görmüşlerdir. Bireysel ve kültürel farklara saygı ise ikinci sırada en önemli ölçüt olarak algılanmıştır. 

Bu araştırma, aslında Meslek Etiği ve Yasal Konular dersinin pedagojisi açısından önemli veriler barındırmaktadır. Öncelikle öğrencileri meslek etiği konusunda hiçbir şey bilmeyen, öğretim elemanı tarafından doldurulacak boş birer beyaz sayfa kabul etme fikri, bu bulgularla uyuşmamaktadır. Öğrencilerin meslek etiğiyle örtüşen ya da örtüşmeyen kimi geçmiş öğrenmelerini, algılarını, deneyimlerini ve değerlerini bu derslerde açıkça ele almak ve meslek etiğinin değerleriyle bağdaştırmalarına yardımcı olmak önemli bir adım olarak gözükmektedir.

İlgili araştırma bulguları hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için söz konusu makale incelenebilir:

https://link.springer.com/article/10.1007/s10447-018-9358-7


Pozitif Etik konusunu daha ayrıntılı aktardığım makaleme bakılabilir: 

https://dergipark.org.tr/maeuefd/issue/35179/329778


Pozitif Etik pedagojik uygulamaları ile ilgili ayrıntılar için kitabıma başvurulabilir:

https://www.pegem.net/kitabevi/177948-Psikolojik-Danismanlikta-Meslek-Etigi-ve-Yasal-Konular-kitabi.aspx




Rahşan Çetinkaya


Photo Credit: Aaron Burden from Unsplash 

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Danışanlardan Hediye Kabul Etme

Resim
Danışanlardan hediye kabul etme konusu, psikolojik danışma ilişkisinde sınırlar konusunu ilgilendirmektedir. Günümüzde pek çok psikolojik danışman, danışanlardan gelen maddi değeri düşük, ufak hediyeleri kabul etmekte sakınca görmemektedirler. Geçmişte, geleneksel kaygan zemin görüşünü savunan psikolojik danışman eğitimcileri, her türlü sınır aşımına karşı olduklarından, elbette danışanlardan hiçbir hediye kabul edilmemesi gerektiğini düşünmekteydiler.   Yıllar önce okulda çalıştığım dönem, öğrencilerden gelen ufak hediyeleri -eskiden bize öğretildiği üzere- reddettiğimi bugün üzülerek hatırlıyorum! Güncel yaklaşım, daha post-modern bir anlayışla, farklı kültürlerde hediye vermenin bir minnet işareti olduğunu ve etik açıdan kabulünde sıkıntı bulunmayan hediyeleri kabul etmenin etik olduğunu belirtmektedir. Bu kabulü uygun olan türdeki hediyeleri kabul ederek değil, etmeyerek danışanların zarar görebileceği de eklenmektedir. Tıpkı benim yaşadığım örneklerdeki gibi, bizim k...
Devamı

Meslek Etiğinde Çift Yönlü İlişkiler

Resim
Meslek etiğinde çift yönlü ilişkiler konusu, danışanla danışman arasındaki profesyonel psikolojik danışma ilişkisi dışında kalan ilişkilerle ilgilidir. Etik kodlar, psikolojik danışmanların aile üyelerine ya da arkadaşlarına danışma yapmalarını net biçimde yasaklamaktadır. Geçmişte duygusal/ cinsel ilişkide bulunulan kişiler danışan olarak kabul edilmediği gibi, mevcut danışanlarla bu türden ilişki ve etkileşimlerde bulunmak da yasaktır.  Geleneksel “kaygan zemin” görüşüne göre, her türden çift yönlü ilişki etik dışı kabul edilmekteydi. Bu katı ve modernist geleneksel görüşe göre, her türlü sınır aşımı, sınır ihlallerine dönüşme potansiyelini barındırmaktaydı. Ancak, güncel yaklaşıma göre bu yasaklanmış olan türde ilişkilerin dışındaki bazı profesyonel olmayan ilişkiler etik kabul edilebilmektedir. Danışan için “potansiyel yarar” barındırabilecek, ancak profesyonel psikolojik danışma ilişkisinin de dışında kalan kimi ilişki ve etkileşimler, danışan onamıyla etik kabu...
Devamı

Filmlerle ve Dizilerle Meslek Etiği Eğitimi

Resim
Meslek etiği eğitiminde öğrenmeyi daha eğlenceli hale getirebilecek dizi ve film izleme etkinlikleri sıklıkla önerilen deneyimsel öğrenme yöntemleri arasında bulunmaktadır.  In Treatment  dizisi 1. Sezon  bölümleri gizlilik, sınırlar, mesleki sorumluluk, yasal konular gibi etik konuya ilişkin örneklerle doludur.  Good Will Hunting  (Can Dostum) ve  Antwone Fisher  filmleri, sınırlar ve çift yönlü ilişkiler konusunda örnek durumlar içermektedir. Netflix dizisi  13 Reasons Why  (Ölmek İçin On Üç Sebep), Birinci Sezon 13. Bölüm’ünde okul psikolojik danışmanlığında gizlilik konusunu ele alınmaktadır.  Miss Evers’ Boys  filmi bilimsel araştırmalarda aydınlatılmış onam konusunda önemli bir tarihsel olay olan ünlü Tuskegee Frengi Araştırması’nı ( Tuskegee Syphilis Study ) anlatmaktadır.  Meslek etiği eğitiminde filmlerin ve dizilerin deneyimsel bir öğrenme yöntemi olarak kullanımı sıkça önerilmekle beraber, bu konuda yapıl...
Devamı