Okul Psikolojik Danışmanları ve Gizlilik







Okul psikolojik danışmanları, hem danışanları olan öğrencilere, hem diğer öğrencilere, hem de velilere, öğretmenlere, okul idarecilerine ve okulun kendisine karşı taşıdıkları etik sorumluluklar taşımaktadırlar. Bu etik sorumlulukları dengeleme zorunluluğu nedeniyle de sıklıkla etik ikilemlere düşmektedirler. Okul psikolojik danışmanları, en çok gizlilikle ilgili etik ikilem yaşamaktadırlar. Danışana ya da başkalarına yönelik ciddi ve öngörülebilir bir zarar söz konusu olduğunda, ya da yasal zorunluluklar nedeniyle gizliliğin dışına çıkılması gerekmektedir. Ancak bu ciddi zararların neler olduğu konusunda etik kodlarda bir netlik bulunmaması, okul psikolojik danışmanlarını ikilemde bırakmaktadır. Ebeveynlerin reşit olmayan çocuklarıyla ilgili bilgilere sahip olma ile ilgili yasal hakları ile reşit olmayan danışanların gizlilik hakları arasında denge kurma zorunluluğu, bu ikilemlere zemin hazırlamaktadır. Kimi durumlarda da, okul idarecilerine bilgi vermek için gizliliğin dışına çıkılmasına ihtiyaç bulunup bulunmadığına karar verme zorunluluğu, yine etik ikilemlere zemin hazırlamaktadır.

Ergenlerin risk alma davranışları (örn. alkol, sigara ya da zararlı madde kullanımı, şiddet, zorbalık, suça sürüklenme, sağlığı tehdit eden risk alma davranışları gibi) bu ikilemlerin önemli bir kaynağı olmaktadır. Araştırmalar, ergenlerin risk alma davranışlarını ebeveynlere ve okul idarecilerine bildirmede okul psikolojik danışmanlarının öğrenciyi korumayı en önemli öncelik olarak gördüklerini, öğrencinin cinsiyetinin ise en önemsiz etken olarak algılandığını göstermektedir.

Gizliliğin dışına çıkılmasını gerektiren yasal zorunluluklarsa, Türk Ceza Kanunu ve MEB Öğrenci Disiplin Yönetmelikleri dikkate alınarak anlaşılabilmektedir. Suçun mağdurunun 15 yaşını tamamlamamış çocuk olduğu durumlar ile, kamu adına soruşturulan ve kovuşturulan suçlar bildirim zorunluluğu taşımaktadır. MEB Öğrenci Disiplin Yönetmelikleri ise öğrencinin kendisini, diğer öğrenceleri ya da okulu ve okul personelini tehdit eden risk alma davranışlarını cezalandırmayı öngörmektedir.

Ergenlerin risk alma davranışlarını ebeveynlere bildirme konusunda yaptığım araştırma için bağlantıyı kopyalayınız:

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10508422.2018.1469089

Ayrıca, kitabımın "Gizlilik ve Mahremiyet" başlıklı bölümünde okul psikolojik danışmanları ve gizlilik konusunu oldukça ayrıntılı biçimde ele almaktayım:

https://www.pegem.net/kitabevi/177948-Psikolojik-Danismanlikta-Meslek-Etigi-ve-Yasal-Konular-kitabi.aspx



Rahşan Çetinkaya


Photo Credit: Gilberto Olimpio from Unsplash

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Danışanlardan Hediye Kabul Etme

Resim
Danışanlardan hediye kabul etme konusu, psikolojik danışma ilişkisinde sınırlar konusunu ilgilendirmektedir. Günümüzde pek çok psikolojik danışman, danışanlardan gelen maddi değeri düşük, ufak hediyeleri kabul etmekte sakınca görmemektedirler. Geçmişte, geleneksel kaygan zemin görüşünü savunan psikolojik danışman eğitimcileri, her türlü sınır aşımına karşı olduklarından, elbette danışanlardan hiçbir hediye kabul edilmemesi gerektiğini düşünmekteydiler.   Yıllar önce okulda çalıştığım dönem, öğrencilerden gelen ufak hediyeleri -eskiden bize öğretildiği üzere- reddettiğimi bugün üzülerek hatırlıyorum! Güncel yaklaşım, daha post-modern bir anlayışla, farklı kültürlerde hediye vermenin bir minnet işareti olduğunu ve etik açıdan kabulünde sıkıntı bulunmayan hediyeleri kabul etmenin etik olduğunu belirtmektedir. Bu kabulü uygun olan türdeki hediyeleri kabul ederek değil, etmeyerek danışanların zarar görebileceği de eklenmektedir. Tıpkı benim yaşadığım örneklerdeki gibi, bizim k...
Devamı

Meslek Etiğinde Çift Yönlü İlişkiler

Resim
Meslek etiğinde çift yönlü ilişkiler konusu, danışanla danışman arasındaki profesyonel psikolojik danışma ilişkisi dışında kalan ilişkilerle ilgilidir. Etik kodlar, psikolojik danışmanların aile üyelerine ya da arkadaşlarına danışma yapmalarını net biçimde yasaklamaktadır. Geçmişte duygusal/ cinsel ilişkide bulunulan kişiler danışan olarak kabul edilmediği gibi, mevcut danışanlarla bu türden ilişki ve etkileşimlerde bulunmak da yasaktır.  Geleneksel “kaygan zemin” görüşüne göre, her türden çift yönlü ilişki etik dışı kabul edilmekteydi. Bu katı ve modernist geleneksel görüşe göre, her türlü sınır aşımı, sınır ihlallerine dönüşme potansiyelini barındırmaktaydı. Ancak, güncel yaklaşıma göre bu yasaklanmış olan türde ilişkilerin dışındaki bazı profesyonel olmayan ilişkiler etik kabul edilebilmektedir. Danışan için “potansiyel yarar” barındırabilecek, ancak profesyonel psikolojik danışma ilişkisinin de dışında kalan kimi ilişki ve etkileşimler, danışan onamıyla etik kabu...
Devamı

Filmlerle ve Dizilerle Meslek Etiği Eğitimi

Resim
Meslek etiği eğitiminde öğrenmeyi daha eğlenceli hale getirebilecek dizi ve film izleme etkinlikleri sıklıkla önerilen deneyimsel öğrenme yöntemleri arasında bulunmaktadır.  In Treatment  dizisi 1. Sezon  bölümleri gizlilik, sınırlar, mesleki sorumluluk, yasal konular gibi etik konuya ilişkin örneklerle doludur.  Good Will Hunting  (Can Dostum) ve  Antwone Fisher  filmleri, sınırlar ve çift yönlü ilişkiler konusunda örnek durumlar içermektedir. Netflix dizisi  13 Reasons Why  (Ölmek İçin On Üç Sebep), Birinci Sezon 13. Bölüm’ünde okul psikolojik danışmanlığında gizlilik konusunu ele alınmaktadır.  Miss Evers’ Boys  filmi bilimsel araştırmalarda aydınlatılmış onam konusunda önemli bir tarihsel olay olan ünlü Tuskegee Frengi Araştırması’nı ( Tuskegee Syphilis Study ) anlatmaktadır.  Meslek etiği eğitiminde filmlerin ve dizilerin deneyimsel bir öğrenme yöntemi olarak kullanımı sıkça önerilmekle beraber, bu konuda yapıl...
Devamı